به گزارش الماس، در نوروز مراسم‌های متعدد با آیین ها و آداب های مختلفی در شهرهای کشورمان انجام می‌شود که تمام این مراسمات در نهایت وابستگی اعتقادی مردم را به طبیعت و احترام به عناصر و طلب خیر و برکت را نشان می دهد همچنین معنای نهفته در پشت این آیین‌ها و مراسمات، همان وحدت ملی و مذهبی است که از دوره صفویان به بعد، در بین مردم ایران، بیش از پیش شکوفا شد.
استان اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی ایران شناخته شده است و آداب و رسوم بخصوصی در مراسمات مختلفی دارد که باعث شده در جهان نامی پرآوازه به خود اختصاص بدهد، یکی از این مراسمات، آماده شدن مردم برای استقبال از جشن بهارانه و عید نوروز است، اکنون که در اسفند ماه و آستانه نوروز قرار گرفتیم می خواهیم برخی از این آداب و رسوم ها را بررسی کنیم.
خانه تکانی یکی از مهم ترین ارکان استقبال از بهار است چرا که مردم اعتقاد دارند با آمدن بهار روح، طراوت و حس زنده شدن دوباره به خانه هایشان می آید و به همین سبب خانه تکانی می کنند تا خاک را حتی از نقاطی که به چشم نمی آید پاک کنند تا نشاط به جای جای خانه لانه کند، خانه تکانی از اواخر بهمن ماه شروع شده و حدود یک ماه طول می کشد.
تمام اعضای خانواده در خانه تکانی همکاری می کنند، در خانه تکانی علاوه بر شستن و زدودن خاک از خانه و وسایل، وسایل خراب تعمیر، لباس هایی که درز شکافته شده دارد دوخته، وسایل از بین رفته دور ریخته و وسایل جدید خریداری می شود و در کنار آن محبت به یکدیگر نیز قرار دارد
مردم همزمان با انجام خانه تکانی، روزهایی را با فرزندان به خرید لباس عید می روند و برای دید و بازدید ها لباس نو تهیه می کنند، همچنین شیرینی سنتی اصفهان که گز نام دارد و پولکی های مرغوب و نبات نیز تهیه می کنند تا برای دید و بازدید عید برای پذیرایی از مهمانان بیاورند.
اغلب اصفهانی ها سبزه عید را با ماشک، عدس و گندم می اندازند و آن را در کنار تنگ ماهی در کنار دیگر اقلام سفره هفت سین مانند سماق، سنجد، سمنو، سیب، سیر، سرکه قرار می دهند و جوانتر ها تلاش می کنند سفره هفت سین را تزئین کنند.
هنگام سال تحویل اعضای خانواده لباس های نو را بر تن کرده و بر سفره می نشینند، دعای سال تحویل و قرآن می خوانند، تلویزیون را روشن می کنند و منتظر شمارش معکوس سال تحویل می مانند، هنگام سال تحویل به یکدیگر تبریک گفته، روبوسی می کنند و بزرگترها از بین صفحات قرآن به اعضای خانواده عیدی می دهند، پس از آن به دیدار کسانی می رویم که دیگر در نزد ما نیستند و به خاک سپرده شده اند.
در دید و بازدیدهای نوروزی نیز رسم بر این است که نخست به خانه کسانی بروند که در سالی که گذشت، عضوی از آن خانواده به رحمت خدا رفت. دیدارکنندگان در نوروز اول به خانواده سوگوار تسلیت نمی‌گویند، بلکه برای آنان آرزوی شادمانی می‌کنند، تا در آغاز سال نو فال بد نزنند و سپس به ترتیب از بزرگ به کوچک به خانه اقوام سر می زنیم و اگر کدورتی باشد در این دید و بازدید ها باید رفع شود.
از جمله رسومی که دیگر انجام نمی شود یا کمتر شاهد آن هستیم قاشق زنی است که کودکان و نوجوانان با قاشق به یک بشقاب ضربه زده و خانه همسایه ها را می زدند و همسایگان با گذاشتن گز و شیرینی در بشقاب، کودکان را خوشحال می کردند، این سنت بیشتر در شب چهارشنبه آخر سال انجام می شده است همچنین همسایگان و افراد فامیل در شب چهارشنبه سال گرد هم جمع می آمدندو دیداری تازه می کردند و اغلب گرد آتشی دیدار تازه می کردند که متاسفانه این فرهنگ دست خوش تغییرات زیادی شده است.
از دیگر رسومات عید نوروز می توان به خوردن سبزی پلو با ماهی در روز اول عید، دید و بازدید های نوروزی که اول کوچکترها به دیدن بزرگترها می روند و چند روز بعد بزرگتر ها به بازدید کوچکترها می روند اشاره کرد، همچنین برای نوعروسانیکه عقد هستند از طرف داماد خنچه تهیه کرده و برای عروس می آوردند.
خنچه نوعروسان یک شب قبل از سال تحویل آورده می شد که شامل یک دست لباس کامل، کیف و کفش به سلیقه عروس است، عروس با آن لباس ها باید به دید و بازدید می رود، این لباس ها روی صفحات صافی بنام طَبَق که روی آن ترمه می انداختند گذاشته می شد و با شاخه نبات، کله قند، حنا، ربان و گل تزئین می شد، سپس روی سر گذاشته شده و به خانه پدر عروس عقد کرده برده می شد، چند سالی است سبد های چوبی و حصیری جای طبق را گرفته است و این رسم نیز با تجمل گراییو البته تغییراتی انجام می شود.
روی چند طبق دیگر نیز سبزه، سفره هفت سین تزئین شده، آجیل، میوه، شیرینی، گز، اسپند تزئین می شد و همراه با دو کوزه گل شب بو به خانه نو عروس می برند، یک نفر نیز مرتب روی ذغال اسپند می ریزد و اشعار سنتی که حاکی از دورشدن چشم زخم است می خواند و آن شب را جشن می گیرند، اغلب سبزه های نوعروسان را شبیه عروس درست می کنند که برای درست کردن آن از عروسک استفاده می شود.
چند روز بعد یا عید سال بعد از طرف خانواده عروس برای داماد عیدی برده می شود، برخی از خانواده ها بر حسب وسع مالی که دارند، طلا و پارچه مرغوب نیز روی این خنچه ها گذاشته و به عروس و داماد می دهند، همچنین برخی خانواده ها گل نقره به خانواده های عروس و دامادی که خنچه می آورند عیدی می دهند.
بسیاری هم سعی می کنند در زمان تحویل سال را در فضای مقدس زیارتگاه‌ها و امامزادگان می‌گذرانند و در این لحظات خجسته، با دعا و نیایش در این جایگاه‌های روحانی با خدای خود به راز و نیاز می‌پردازند.
انتهای پیام/
